Przeprawy na Wiśle

Od średniowiecza – być może już od XII w. – przeprawy wiślane pod Kazimierzem i Janowcem były podstawą rozwoju tych dwóch ośrodków. Przebiegał tędy szlak kupiecki dalekiego zasięgu z Rusi przez Lublin na zachód, na Śląsk i do Wielkopolski oraz wzdłuż brzegu Wisły z Pomorza i Państwa Krzyżackiego na Ruś. W XIV w. wzrasta znaczenie tego szlaku komunikacyjnego z powodu upadku przeprawy w położonym na północ Sieciechie, spowodowanego zmianą
biegu Wisły.

Najstarszy przewóz, tzw. woyszyński, zorganizowany był na wysokości lewobrzeżnego Wojszyna i usytuowanej na przeciwległym brzegu cylindrycznej wieży związanej z obsługą zlokalizowanej tu komory celnej. W XVI w. kiedy starostami Kazimierza zostają Firlejowie, zakładają oni drugi, konkurencyjny dla woyszyńskiego (miejskiego) przewóz janowiecki (starościński). Był on zorganizowany w okolicy dzisiejszej przeprawy promowej i wsi Mięćmierz. Tworzenie dwóch przewozów w jednej miejscowości było niespotykane i było związane z preferowaniem przez Firlejów, założonego przez ten ród w 1537 r. prywatnego miasta – Janowca. Polityka Firlejów zmierzała do wykorzystania koniunktury gospodarczej i rangi Kazimierza Dolnego jako głównego portu i ośrodka handlu zbożem w południowej Polsce na rzecz Janowca. Nawet terminy jarmarków w Janowcu były zsynchronizowane z kazimierskimi, tak aby czerpać zysk od przybywających na targi kupców. W 1620-1640 przewóz ten określany jest zamiennie przewozem wielkim lub janowieckim, a także “przewozem promnym do Janowca”. Obecną ulicę Krakowską w Kazimierzu w końcu XVI w. nazywano Janowiecką, w latach 30. XVII w. pojawia się także określenie Przedmieście Janowieckie.

W końcu XVIII w. znaczenie tego przewozu upada ze względu na zmianę ukształtowania koryta Wisły. Ponownie wzrasta ranga przewozu woyszyńskiego. Wraz ze zmianą głównych arterii komunikacyjnych w XIX w. przeprawy pod Janowcem i Kaziemierzem ulegają degradacji. Ruch lokalny obsługują wówczas łodzie typu bat i mniejsze tzw. pychówki. Do wielowiekowej tradycji przeprawy na Wiśle powróciła w 1996 r. gmina Janowiec poprzez uruchomienie promu linowego “Janowiec”.

Ze względu na dogodność przeprawy, Wisła pod Janowcem i Kazimierzem Dolnym była często przemierzana przez wojska różnych armii w okresie od XVII w. po wiek XX w. W lutym 1656 r. król szwedzki Karol Gustaw przeprawiał się ze swoim wojskiem po lodzie. W 1705 r. Szwedzi wznieśli drewniany most, po którym przeprawiali się maszerując do Saksonii. W 1813-1814 wojska rosyjskie wzniosły most po którym przeprawiło się 20000 wojska. W czasie powstania
listopadowego Rosjanie założyli most łyżwowy oparty na łodziach, o który stoczyli potyczkę z wojskiem powstańczym. W okresie funkcjonowania przyczółka w Janowcu 1944-1945 Armia Czerwona wzniosła kilka drewnianych mostów po których ewakuowano miejscową ludność i transportowano sprzęt i wojsko w celu przypuszczenia ofensywy na wycofujące się na zachód pozycje niemieckie.